Müslümanların yapacakları bazı ibadetlerde vaktin tayin edilmesi gökyüzündeki hilalin durumuna göre belirlenir. Ramazan orucu, bazı nafile oruçlar, bayramlar ve hac hilalin görülmesine bağlıdır. Hilal,ayın insanlara ilk olarak gözüktüğü birinci ve ikinci gecelerdeki hali ile her ayın yirmi altıncı ve yirmi yedinci gecelerinde görülen yay şeklindeki halidir.Diğer gecelerde görülen haline ise kamer denilir.
Efendimiz (sav) 'hilali görmekle oruç tutun ve yine hilali görmekle bayram edin. Eğer hava bulutlu olduğu için hilali göremezseniz, Şaban ayının günlerini otuza tamamlyınız.' buyurmuştur.1 Hanefi mezhebince Şaban ayının yirmi dokuzuncu günü akşamı insanların hilali gözetlemeleri vaciptir. Hilali görürlerse, ertesi gün Ramazan orucunu tutarlar. Eğer hava bulutlu olduğu için hilali göremezler ise Şaban ayını otuza tamamlarlar.
Günümüzde bilimin astronomi noktasındaki geldiği ileri seviyeden sebep Müslümanlar, geçmişteki gibi hilali gözetlemenin gerek olup olmadığı hususunda bir takım ihtilafa düşmüştür. Ancak günümüzdeki teknoloji sayesinde hilal gözetlemek daha kolay bir hal almıştır. Bilim her zaman dini hizmetlerde kullanılabilir.
Müslümanlarda oruç hilal ile başlar. Hilalin sabit olması ise üç yolla elde edilir.
a) Gözle,
b) Hava kapalı olduğunda Şaban ayını otuza tamamlamakla,
c) Hesap ilmiyle,
Bazı İslam ülkeleri birinci yolu kendi imkanlarıyla yaptıklarından sebep ayın kendi yapısından kaynaklanan bir ihtilaf çıkmaktadır. Bunun sebebi de ihtilafı metali'dir. Yani dünyanın yuvarlak olması itibariyle bir yerde görülürken bir başka yerde görülmemesinden sebep ayın farklı doğuş yerleri olabilmektedir.
Hanefilerde, Efendimiz (sav)'in hilal hakkında ki 'sumuu liru'yetiküm'2 hilali gördüğünüzde oruç tutunuz hadisinin mutlak olmasından ötürü, bir yerde görülmesiyle her yerde orucun başlanılması şart koşulmuştur. Ancak Şafilere göre ise bir beldede hilal görüldüğünde herde başlanılması gerekmez. Bazı İslam ülkelerinin oruca başlamamasının sebebi bu görüşe binaendir.
İslam ülkelerinden kırktan fazla din ve astronomi bilgininin katılımıyla 1978 yılında istanbul da gerçekleştirilen ru'yeti hilal konferansında dünyanın herhangi bir bölgesinde görülen hilal ile bütün müslümanların oruca başlama kararı alınmıştır.
